လည္တုိင္ေၾကာ့ေၾကာ့ ကယန္းမယ္ေဖာ့

           ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူသိနည္းေသးၿပီး လူဦးေရနည္းလွေသာ ကယန္းအမ်ဳိးသမီးတုိ႔၏ဆင္ယင္ထုံးဖြဲ႔ အလွျခယ္သမႈကို တင္ျပလုိပါသည္။

          ကယန္းလူမ်ဳိးတုိ႔မွာ အျခားမဟုတ္၊ ကမၻာက စိတ္၀င္စားၾကသည့္လည္ပင္းတြင္ ေခြစြပ္ထားေသာ အမ်ဳိးသမီးကယန္း(ပေဒါင္း)ပင္ ျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔အား (ပေဒါင္)ဟုေခၚလွ်င္ မႏွစ္သက္ၾကေခ်။ ပေဒါင္ဟု ေခၚေ၀ၚသည့္စကားမွာ ကယန္းဘာသာစကား မဟုတ္ဘဲ ရွမ္းဘာသာစကား(ယန္းပေဒါင္း)ဟူ၍ျဖစ္ေလရာ ရွမ္းဘာသာစကားျဖင့္ ယန္းဟူသည္မွာ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္ကို ေခၚၿပီး ပေဒါင္းမွာ ေၾကးပတ္ဟုဆုိသျဖင့္ ေၾကးေခြ စြပ္ကရင္လူမ်ဳိး၊ ရွမ္းဘာသာစကားျဖင့္ (ယန္းပေဒါင္း)မွတြင္လာျခင္း ျဖစ္၏။

          ကယန္း(ပေဒါင္)တုိ႔သည္ အျခားတုိင္းရင္းသားမ်ားနည္းတူ မြန္ဂုိကုန္းျမင့္ေဒသမွ ေရၾကည္ရာ ျမက္ ႏုရာအရပ္သို႔ တေရြ႕ေရြ႕ ဆင္းလာၾကရာမွ ယန္းစီျမစ္ႏွင့္ဟုိဟန္ဟုိျမစ္ဖ်ားတြင္ ေနထုိင္ခဲ့ဖူးသျဖင့္ ယင္းေဒ သမွဆင္းသက္လာသည္ကို အစြဲျပဳ၍ ကယန္းဟုေခၚသည္ဟုယူဆၾကသည္။ ကယန္းဟူေသာစကားသည္ (ကမ္းယန္႔)မွဆင္းသက္ေျပာင္းလဲေသာစကားျဖစ္သည္။ (ကမ္း)ဆုိသည့္အဓိပၸါယ္မွာ (နယ္ေျမေဒသ၊ နယ္ ပယ္၊ ဧရိယာသတ္မွတ္ထားေသာ ေျမသားအက်ယ္အ၀န္း)ျဖစ္၍ (ယန္႔)ဆုိသည္မွာ(စြဲစြဲၿမဲၿမဲရွိျခင္း၊ အတည္ တက်ရွိျခင္း)ဟုအဓိပၸါယ္ေဆာင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကယန္းလူမ်ဳိး၏အဓိပၸါယ္မွာ နယ္ေျမေဒသတစ္ခုအတြင္း အတည္တက်ေနေသာလူမ်ဳိးဟူ၍ျဖစ္သည္။ ကယန္း၊ ကရင္၊ ကယားေဂခုိ၊ ေဂဘား၊ ယင္းေဘာ္၊ ယင္းတ လဲ၊ ယင္းၾကားစသည့္လူမ်ဳိးစုတုိ႔သည္ လူမ်ဳိးတူအုပ္စုမွ ဆင္းသက္လာၾကသည္။ တရုတ္ျပည္ ယန္စီျမစ္၀ွမ္း ေဒသမွ ေအဒီ ႏွစ္ ၉၀၀ တြင္ သံလြင္၊ စစ္ေတာင္းႏွင့္ဧရာ၀တီျမစ္ ရမည္းသင္းအေရွ႕ဘက္ရွမ္းရုိးမေတာင္ တန္းမ်ားေပၚသို႔ ထပ္မံေျပာင္းေရႊ႕ၾကၿပီး စြဲစြဲၿမဲၿမဲ အတည္တက် ေနထုိင္လ်က္ရွိသည္ကို သိရွိရပါသည္။

          ကယန္း(ပေဒါင္)လူမ်ဳိးစုတုိ႔သည္ အျခားေတာင္ေပၚတုိင္းရင္းသားမ်ားကဲ့သို႔ အုပ္စုလုိက္ေျပာင္းေရႊ႕ ေနထုိင္ျခင္း မျပဳလုပ္ၾကဘဲ ေရွးပေ၀သဏီေခတ္ကာလမွသည္ ယေန႔ထက္တုိင္ မုိးၿဗဲေတာင္ေပၚႏွင့္အင္း၏ အေနာက္ဘက္ကမ္း ဖယ္ခုံၿမိဳ႕နယ္ ဘီကင္း၊ ဆီးဆူး၊ စႏုိက္၊ လအိေဒသ၊ ပင္ေလာင္းနယ္စပ္မွ ရမည္းသင္း၊ ပ်ဥ္းမနားလြင္ျပင္အၾကားတြင္ရိွေသာ ရွမ္းရုိးမေတာင္တန္းႀကီးမ်ားေပၚတြင္ စြဲၿမဲစြာ ေနထုိင္လ်က္ရွိၾကေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

          ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီီးတုိ႔၏၀တ္စားဆင္ယင္မႈမွာ ကမၻာ့အံ့ဖြယ္တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါသည္။ ၎တုိ႔၏ လည္တုိင္၊ လက္ေကာက္၀တ္မွ တေတာင္ဆစ္အထိႏွင့္ေျခမ်က္စိမွ ဒူးဆစ္အထိ ကုိယ္အစိတ္အပုိင္းမ်ား တြင္ ေၾကးေခြမ်ားျဖင့္ ရစ္ေခြစြပ္ပတ္ထားသည္။ တစ္ကုိယ္လုံးေပၚရွိေၾကးေခြမ်ားကို ခ်ိန္တြယ္လုိက္လွ်င္ စုစုေပါင္း အေလးခ်ိန္ေပါင္ ၆၀ ထက္မနည္း ရွိေလသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၎တုိ႔အား ကမၻာ့အံ့ဖြယ္အမ်ဳိးသမီး ဟူ၍ ေခၚဆုိႏုိင္ပါသည္။

          ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီးတုိ႔သည္ အသက္ ၅-ႏွစ္အရြယ္မွစ၍ ေၾကးေခြပတ္ေလ့ရွိၿပီး စတင္ေခြ ပတ္ခ်ိန္တြင္ ႏွစ္ေခြမွသုံးေခြအထိ ေခြပတ္ကာ အသက္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္လွ်င္ ယခင္ ငါးႏွစ္သမီးကရစ္ပတ္ခဲ့ ေသာ ေၾကးေခြသုံးေခြေလးေခြကို ျဖဳတ္ၿပီး ဆယ္ေခြအထိ ရစ္ပတ္သည္။ အသက္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္လာလွ်င္ ေၾကးေခြ တစ္ဆယ့္ငါးရစ္မွ ႏွစ္ဆယ္ရစ္အထိ ေခြပတ္ျပန္သည္။ လည္တုိင္အတုိင္း အထက္ပါရစ္ေခြထား ေသာ ေၾကးေခြမ်ားကို တည္ၿငိမ္ေစရန္ လည္ပင္းေအာက္ခံ ပခုံးႏွစ္ဖက္ေပၚတြင္ သီးျခားရစ္ပတ္ထားသည့္ ေၾကးေခြလည္း ရွိျပန္သည္။

          ကယန္း(ပေဒါင္း)တုိ႔၏လည္တုိင္ေဖာ့ဖေယာင္းေပၚတြင္ ရစ္ပတ္ထားေသာ ေၾကးေခြတုိ႔သည္ တစ္ ကြင္းစီစြပ္ထားသည္မဟုတ္ဘဲ ေၾကးေခ်ာင္းအရွည္ကို ကြဳိင္ကဲ့သို႔ရစ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေၾကးေခြ၏အ ရြယ္အစားမွာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး၏သာမန္လက္သန္းအရြယ္ထက္ အနည္းငယ္သာေသးငယ္သည္။ ကယန္း (ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီးတုိ႔၏လည္ပင္းတြင္ ေၾကးေခြသာမကဘဲ ေငြျပား၊ ေဘာ္ျပား၊ ဒဂၤါးျပားကို တြဲလြဲဆြဲ၍ အလွဆင္ၾကသည္။

          ကယန္း(ပေဒါင္)တုိ႔၏လည္တုိင္မွေၾကးေခြမ်ားကို ျပန္လည္ျဖဳတ္လုိက္လွ်င္ လည္တုိင္သည္ မည္ သုိ႔မွ် ယိမ္းယုိင္ျခင္းမရွိေခ်။ လည္တုိင္အနည္းငယ္သြယ္၍ ရွည္လာသည္ဟု ေရွးက ယူဆၾကသည္။ သို႔ ေသာ္ သူတုိ႔ကို ဓာတ္မွန္ရုိက္ၾကည့္ေသာအခါ လည္ပင္းရွည္ထြက္လာသကဲ့သို႔ ထင္ျမင္ခဲ့သည့္အယူအဆ သည္ ပ်က္ျပယ္သြားရသည္။ ေၾကးကြင္းေၾကာင့္ လည္ပင္းရွည္ထြက္လာျခင္းမဟုတ္ဘဲ လည္ပင္းတြင္ စြပ္ ထားေသာ ေၾကးကြင္းအေလးခ်ိန္ေၾကာင့္ ညႇပ္ရုိး၊ နံရုိးႏွင့္ေက်ာရုိးမ်ား ေအာက္ဘက္သို႔ ကိုင္းညႊတ္နိမ့္ဆင္း သြားသည္ဟုသိရပါသည္။

          ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဘယ့္ေၾကာင့္ ေၾကးေခြပတ္ၾကသည့္အေၾကာင္းရင္းကိုမူ ယေန႔ တုိင္ အေထာက္အထားမ်ား အတိအက်မရရွိ၊ မသိရွိႏုိင္ၾကေသးေသာ္လည္း ေအာက္ပါအတုိင္း သက္ႀကီး စကား သက္ငယ္ၾကား ထင္ျမင္ယူဆၾကပါသည္။

          ၎တုိ႔သည္ လူမ်ဳိးတစ္အုပ္စုမွတစ္အုပ္စုသို႔ ထြက္မေျပးႏုိင္ေအာင္ ေၾကးေခြမ်ားျဖင့္ အေလးစီး တြယ္ေႏွာင္ထားသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊

          -ကယန္း(ပေဒါင္)တုိ႔သည္ နဂါးမ်ဳိးႏြယ္မွ ဆင္းသက္လာသည္ဟုယုံၾကည္ယူဆသည့္အေလ်ာက္ နဂါးႏွင့္တူေစရန္ ေၾကးေခြရစ္ပတ္ေစသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊

          -အပ်ဳိစစ္မစစ္၊ အရြယ္ေရာက္မေရာက္ ေၾကးေခြရစ္ပတ္ထားသည္ကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိရွိခြဲျခား ႏုိင္သည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊

          -ေရွးေခတ္က လူမ်ဳိးတစ္အုပ္စုႏွင့္တစ္အုပ္စုတုိ႔ တုိက္ခုိက္ၾကၿပီး ႏုိင္သူက ရႈံးသူကို ဖမ္းယူသြား ေလ့ရွိၾကရာ ထြက္မေျပးႏုိင္ၾကေစရန္ ေၾကးေခြရစ္ပတ္ထားေစသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊

          -ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ေတာနက္ႀကီးထဲတြင္ ခရီးသြားလာလွ်င္ သားရဲတိရစၦာန္မ်ား ၏ရန္မူျခင္းမွ ကင္းေ၀းေစရန္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊

          -ကယန္း(ပေဒါင္)တုိ႔သည္ ေရွးအခါသမယအခ်ိန္က ေရႊတြင္း၊ ေငြတြင္းမ်ားျဖင့္ ေရႊေငြရတနာမ်ား ေပါမ်ားသူမ်ားျဖစ္ခဲ့သျဖင့္ ေပ်ာ့ေျပာင္းေသာ ေရႊေခ်ာင္း၊ ေငြေခ်ာင္းမ်ားျဖင့္ ေရႊတြဲလြဲ၊ ေငြတြဲလြဲ ရစ္ပတ္၀တ္ ဆင္ၾကရာမွ ေရႊေငြရွားပါးေသာအခါ ေၾကးေခြရစ္ပတ္၀တ္ဆင္လာၾကသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊

          -တစ္ခ်ိန္က ကယန္း(ပေဒါင္)တုိ႔သည္ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ႀကီးကို ဖူးေျမာ္ခဲ့ၾကရာမွ ေရႊေငြရတနာ ေပါမ်ားေသာအားျဖင့္ မိမိလည္တုိင္ကို ေစတီပမာ ရစ္ပတ္ထားသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း ထင္ျမင္ယူဆ သည္မွတစ္ပါး သမုိင္းမွတ္တမ္းအတိအက် မေတြ႔ရွိၾကေသးေပ။

          ယေန႔ ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီးငယ္မ်ားသည္ ေခတ္ႏွင့္အညီ ေၾကးကြင္းစြပ္မႈကို မျပဳလုပ္ေတာ့ ေပ။ သို႔ေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာမူ မိမိတုိ႔ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထုံးစံကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ဆက္လက္ထိန္း သိမ္းေသာအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိရုိးဖလာယဥ္ေက်းမႈ မကြယ္ေပ်ာက္ေစရန္လည္းေကာင္း၊ မိဘ မ်ား၏တုိက္တြန္းၾကပ္မတ္မႈေၾကာင့္လည္းေကာင္း ေၾကးကြင္းစြပ္ဓေလ့ကို ဆက္လက္ဆင္ယင္ထုံးဖြဲ႔ေန ေသးသည္ကို ေတြ႔ရွိရေပသည္။

          ယခုအခ်ိန္ထိ ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီးငယ္ေလာကတြင္ ေၾကးေခြစြပ္မႈေၾကာင့္ က်န္းမာေရးထိ ခုိက္ျခင္း၊ သက္တမ္းတုိျခင္း၊ လူဦးေရေပါက္ပြားမႈ အဟန္႔အတားအဆီးျဖစ္ျခင္းမ်ား မေတြ႔ရွိေသးေခ်။ ထို႔ ေၾကာင့္ ေၾကးကြင္းစြပ္အလွအပ ျခယ္သမႈသည္ က်န္းမာေရးအတြက္ ထူးျခားစြာ အႏၱရာယ္မျဖစ္ေၾကာင္း သိရိွရပါသည္။

          မည္သုိ႔ပင္ ျဖစ္ေစ လူမ်ဳိးတုိင္း၊ လူမ်ဳိးတုိင္း အလွကိုယ္စီ ရွိၾကပါသည္။ သဘာ၀က ေပးအပ္ေသာ အလွအပထက္ ပိုမုိလွပခ်င္သူမ်ားမွာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားပင္ ျဖစ္ၾကပါသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ မိမိကုိယ္ကို လွပေစရန္ ဖန္တီးျခယ္သရာတြင္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မတူညီၾကေခ်။ အလွအပျခယ္သရာတြင္ မိမိစိတ္ကူး၊ ၾကံဆတီထြင္မႈမ်ားျဖင့္ ျခယ္သၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ တုိင္းရင္သားမ်ားထဲတြင္ ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိး သမီးတုိ႔၏အလွအပျခယ္သမႈက တစ္မူထူးျခားေပသည္။

          ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူဦးေရနည္းပါးရုံသာမက လူသိနည္းပါးလွေသာ ကယန္း(ပေဒါင္)အမ်ဳိးသမီးတုိ႔ ကို တစ္ခါျမင္ဖူးရုံမွ်ျဖင့္ တစ္သက္ေမ့ရက္စရာ မရွိေသာ ဆန္းၾကယ္လွသည့္ဆင္ယင္ထုံးဖြဲ႔မႈကို သိရွိႏုိင္ေစ ရန္အတြက္ (လည္တုိင္ေၾကာ့ေၾကာ့၊ ကယန္းမယ္ေဖာ့)ကို တင္ျပလုိက္ရေပသည္။

ခြန္းနီေကာလတ္စ္(၁၂/၇၂)

သင္တန္းသားေဟာင္း၊ ဖယ္ခုံၿမိဳ႕။

မွတ္ခ်က္။        ။ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးသိပၸံ ၁၉၈၉-၉၀ ေငြရတုအထိမ္းအမွတ္ မဂၢဇင္း၊ စာမ်က္ႏွာ(၄၁-၄၃)ထိ ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္စာစီရုိက္ထားပါသည္။