ယခုအပတ္ေတာ့...
ဒ႑ာရီဆန္ဆန္၊ ပုံျပင္ဆန္ဆန္၊ သက္ႀကီးမ်ားထံမွ သက္ငယ္မ်ား ၾကားခဲ့ရသည့္ ၿမိဳ႕က်ဳိင္းတုံအေၾကာင္း တင္ျပပါရ ေစ...
ယခုအခါ ေမွာင္ခုိကုန္မ်ားႏွင့္အတူ နာမည္ႀကီးေနတဲ့က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕ကေလးကို ေရွးအခါက က်ီးကန္း တစ္ေကာင္ဟာ “ဘုရားကာဟမ္”ဆုိသူ မင္းတစ္ပါးကို သယ္ယူလာၿပီး ေအာင္ပူေခၚ ဂဏန္းတြင္းနား က ေဆာမ္ေတာင္ကုန္းျမင့္ေပၚမွာ ခ်ထားခဲ့ရာမွ က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕ကေလး ျဖစ္ေပၚလာတယ္လုိ႔ ေျပာစမွတ္ျ ပဳၾကတယ္။
အမွန္ေတာ့ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ “စ၀္မန္ရုိင္း”ဆုိတဲ့မင္းတစ္ပါးဟာ က်ဳိင္းဆင္၊ ခ်င္းမုိင္(ဇင္းမယ္)၊ ခ်င္းရိုင္းၿမိဳ႕မ်ားကို တည္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေျမာက္ဘက္ကို တက္လာရင္း ေနာင္တြန္ေခၚ ေရခဲေနတဲ့ကန္ႀကီး ကို ေတြ႔တာနဲ႔ က်ဳိင္းတြန္ဆုိတဲ့ၿမိဳ႕ကို တည္ခဲ့သတဲ့။ ကာလေရြ႕လ်ားလာလုိ႔ က်ဳိင္းတုံလုိ႔ေခၚလာၾကတယ္။ တရား၀င္မွတ္တမ္းမ်ားကလည္း ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၆၃၁ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီမင္းသား မန္ဂရုိင္းေစာ္ဘြားဆက္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ယခုလက္ရွိ ေစာ္ဘြားမ်ားလည္း အဲဒီမင္းက တုိက္ရုိက္ဆင္းသက္လာတဲ့အဆက္ အႏြယ္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိထားပါတယ္။
က်ဳိင္းတုံနယ္ဟာ ရွမ္းျပည္မွာေတာ့ အႀကီးဆုံးနယ္တစ္နယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဧရိယာအက်ယ္အ၀န္း ၁၂၄၀၀ စတုရန္းမုိင္ ရွိၿပီး ေတာင္ေတြက ထူထပ္လွတယ္။ စတုရန္းမုိင္တစ္မုိင္အတြင္းမွာ လူဦးေရ ငါးဦးႏႈန္းေလာက္ဘဲ ေနထိုင္ၾကတယ္။ အက်ယ္ အ၀န္းအားျဖင့္ ဥေရာပတုိက္မွာရွိတဲ့ ဘယ္လ္ဂ်ီယန္ တုိင္းမွာေတာ့ လူဦးေရဟာ စတုရန္းတစ္မုိင္အတြင္းမွာ ၅၅၀ ႏႈန္းေနၾကတာမုိ႔ အဆ ၁၀၀ နီးပါးေလာက္ ကြာေနတယ္။
က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕ဟာ တရုတ္ျပည္၊ ယိုးဒယားျပည္၊ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားျပည္တုိ႔နဲ႔နီးစပ္ေနတာမို႔ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါအရာ ေရာက္တဲ့ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ေရွးတုန္းက ကုန္သည္ေတြဟာ ေတာင္ျမင့္ႀကီးေတြ ကာရံထားတဲ့ျပည္မဘက္ကုိ ကုန္ သြယ္မည့္အခါ သြားေရး၊ လာေရးလြယ္ကူတဲ့ယုိးဒယားလြင္ျပင္ဘက္ကို ကုန္ေရာင္းကုန္၀ယ္ အမ်ားဆုံးသြားၾကတယ္။ က်ဳိင္း တုံေတာင္ၾကားတစ္ေလွ်ာက္ ေနထုိင္ၾကတဲ့တုိင္းရင္း သားမ်ားကေတာ့ ဂုံရွမ္းမ်ား ျဖစ္ၿပီး ပတ္၀န္းက်င္ေတာင္တန္းမ်ားေပၚမွာေတာ့ ဆမ္ေတာက္၊ ေကာ္၊ လားဟူ၊ ပေလာင္နဲ႔ကခ်င္တုိင္းရင္းသားမ်ား ေနထုိင္ၾကတယ္။ ဂုံရွမ္းဆုိတဲ့အမည္ကေတာ့ က်ဳိင္းတုံေတာင္ ၾကားမွာ ေတာင္ဘက္ကေန ေျမာက္ဘက္ကို ေျပာင္းျပန္စီးေနတဲ့ဂုံေခ်ာင္းကို အမွီျပဳၿပီး ေခၚထားျခင္းျဖစ္ တယ္။ ရွမ္းဘာသာအားျဖင့္ “ခင့္”ဆုိတာ ျဖစ္ရုိးျဖစ္စဥ္မဟုတ္ဘဲ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတဲ့အရာကို ေခၚေလ့ရွိ တယ္။ ခင့္ေခ်ာင္းဟာ အျခား ေခ်ာင္းေတြ ေျမာင္းေတြလုိ ေျမာက္မွေတာင္သို႔ မစီးဘဲ ေျပာင္းျပန္စီးေန တာမုိ႔လုိ႔ ဂုံေခ်ာင္းလုိ႔အမည္တြင္လာျခင္းျဖစ္တယ္။
မစၥတာအီးလုိင္းယပ္(စ္) စုေဆာင္းေရးသားထားတဲ့ရွမ္းဒ႑ာရီမ်ားအရေတာ့ ဂုံရွမ္းဆုိတာ ရွမ္းျပည္ ရဲ႕ေျမလတ္ေဒသ ျဖစ္တဲ့ ေအာင္ပန္း၊ ေပြးလွ၊ ပင္းဒယတုိ႔ဘက္မွာ ေသာင္းက်န္းေနတဲ့ဂုမ ၻာန္ရကၡဘီ လူးေတြကုိ ဘုရင္ရဲ႕အမိန္႔အရ သံလြင္ျမစ္အ ေရွ႕ဘက္အထိ ေမာင္းထုတ္ရာကေန ေဒသခံျမန္မာတုိင္း ရင္းသားေတြက ဂုဏ္ရွမ္းဟူ၍ ဂုမ ၻာန္ရကၡစကားလုံးရဲ႕အဖ်ားကိုဆြတ္ ၿပီးေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကတယ္။
အလ်ဥ္းသင့္တုန္း “ရွမ္း”ဆုိတဲ့နာမည္ ျဖစ္ေပၚလာပုံကို ရွင္းျပပါရေစ...
ရွမ္းဆုိတဲ့စကားဟာ တရုတ္ဘာသာအရ ေတာင္လုိ႔အဓိပၸါယ္ေပါက္ပါတယ္။ ေတာင္ေပၚမွာေနၾကတဲ့ လူမ်ဳိး စုေလးေတြကို စုေပါင္းၿပီး “ရွမ္း”လုိ႔ေခၚတယ္လုိ႔လဲ ေျပာၾကတယ္။ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြကေတာ့ သူတုိ႔ ဘာသာသူတုိ႔ “တုိင္း”လုိ႔ေခၚၾကတယ္။ ဂုံရွမ္းတုိ႔ရဲ႕စကားနဲ႔အေရးအသားေတြဟာ အင္ဒုိခ်ဳိင္းနားတုိ႔၊ ေလာ တုိ႔၊ ကေမၺားဒီးယားတုိ႔၊ ယုိးဒယားေျမာက္ပုိင္းတုိ႔မွာ ျပန္ႀကဲေနၾကတဲ့ရွမ္းေတြနဲ႔လဲ သြားတူေနျပန္ပါတယ္။ အဓိက ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာပါဘဲ။ ယြန္းရွမ္းဗုဒၶဘာသာဆုိေပမဲ့ ျပည္မက သုဓမၼာ ဂုိဏ္းနဲ႔တူေနပါတယ္။
က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕ရဲ႕ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မွာေတာ့ ေစာ္ဘြားစ၀္မဟာခနန္းနဲ႔အျခားေစာ္ဘြား(၄)ဦးရဲ႕အုတ္ဂူမ်ားကို ယခုတုိင္ ေတြ႔ ႏုိင္ပါေသးတယ္။ ယိုးဒယားက က်ဳိင္းတုံကို စစ္ႏုိင္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ေစာ္ဘြား စ၀္မဟာ ခနန္းေရာ သူ႔ရဲ႕ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္ေတြ ကိုပါ ခ်င္းမုိင္ကို ေခၚသြားခဲ့တယ္။ စ၀္မဟာခနန္းက ထြက္ေျပး လာၿပီး က်ဳိ္င္းတုံေစာ္ဘြားဆက္ ျပန္လည္တည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ စ၀္မဟာခနန္း ကြယ္လြန္ၿပီးတဲ့ေနာက္ သားေတာ္ႀကီးစ၀္ေကာန္တုိင္းက ေစာ္ဘြားအရိုက္အရာကို ဆက္ခံခဲ့တယ္။ ေစာ္ဘြား စ၀္ေကာန္တုိင္း လက္ထက္မွာ ဆာေဂ်ာ့စေကာ့အပါအ၀င္ ၿဗိတိသွ်အရာရွိ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ က်ဳိင္းတုံကို ေရာက္လာခဲ့ တယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ တရုတ္ျပည္နဲ႔ကုန္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းရွာဖုိ႔ဘဲ ျဖစ္ တယ္။ စ၀္ေကာန္တုိင္းဟာ မ်က္မျမင္တစ္ဦးျဖစ္သူမုိ႔ သူရဲ႕မ်က္စိကို ျပန္ျမင္လာေအာင္ ကုသေပးႏုိင္ရင္ သူရဲ႕နယ္တ၀ကို ေပးမယ္လုိ႔ ၿဗိတိသွ်အရာရွိေတြ ကို ေျပာခဲ့ေသးတယ္။
လင္းပင္မင္းသား ထၾကြမႈမွာလည္း စ၀္ေကာန္တုိင္းဟာ အေနာက္ပိုင္းက ႀကိဳးကုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔လဲ မွတ္တမ္းမ်ားက ဆုိ ခဲ့တယ္။ စ၀္ေကာန္တုိင္း လြန္ၿပီးတဲ့ေနာက္ သားေတာ္စ၀္ကြန္ေက်ာက္အင္တလုိင္း ဟာ ေစာ္ဘြားရုိက္ရာကို ဆက္ခံၿပီး (၃၉) ႏွစ္တုိင္တုိင္ အုပ္စုိးခဲ့တယ္။ ေစာ္ဘြားစ၀္ကြန္ေက်ာက္အင္တ လုိင္းဟာ ၿဗိတိသွ်အုပ္စုိးမႈ ခံယူေၾကာင္းကို ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္ မ်ားထံ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့တယ္။ အိႏၵိယ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္က သူ႔ကို C.I.E., K.S.M ဘြဲ႔တံဆိပ္မ်ားႏွင့္ေသနတ္(၉)ခ်က္အေလးျပဳခံ ေစာ္ဘြားရာထူးကို ခန္႔အပ္လႊာမ်ားကုိ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တယ္။ ေစာ္ဘြားစ၀္ကြန္ေက်ာက္အင္တလုိင္းဟာ ၁၉၀၁ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပတဲ့ သတၱမေျမာက္ ဇဒြတ္ဘုရင္ရဲ႕ဘိသိက္ခံပြဲႏွင့္၁၉၁၁ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပတဲ့ပဥၥမေျမာက္ေဂ်ာ့ဘုရင္ရဲ႕ဘိသိက္ခံ ပြဲမ်ားကို တက္ ေရာက္ခဲ့ေသးတယ္။ (စာေရးသူဟာ စ၀္ခြန္ေက်ာက္အင္တလုိင္း၏ စတုတၳသား ျဖစ္ပါ တယ္။)
က်ဳိင္းတုံေစာ္ဘြားေတြအေၾကာင္း ေဖၚျပၿပီးတဲ့ေနာက္ အျခားေဒသမ်ားနဲ႔မတူ တစ္မူထူးျခားတဲ့က်ဳိင္းတုံ သႀကၤန္အေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ေရးျပလုိပါတယ္။ ျမန္မာသႀကၤန္ေရကစားတဲ့ဓေလ့မ်ားကို ဟိႏၵဴ ယဥ္ေက်းမႈကေန ဆက္ႏႊယ္လာတယ္ လုိ႔ေျပာၾကေပမယ့္ က်ဳိင္းတုံမွာ က်င္းပတဲ့သႀကၤန္ကိုေတာ့ ဘယ္က ဆက္ႏႊယ္လာတယ္ဆုိတာ ေျပာဖုိ႔ခက္ေနျပန္တယ္။ သႀကၤန္ေရာက္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ဘဲ က်ဳိင္းတုံသူ က်ဳိင္းတုံသားေတြဟာ ႏွစ္ဦးကို ႀကိဳရေတာ့မွာမုိ႔ ေပ်ာ္ေနၾကတယ္။ သႀကၤန္ရက္ မတုိင္မီ ၂ ေစ်း၊ ၃ ေစ်း (တစ္ေစ်းကို ငါးရက္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္)ကတည္းက ေမာင္းႀကီးကို တစ္ဒူဒူထုေပးပါတယ္။ ဒီ ေမာင္းႀကီးကို သႀကၤန္က်ၿပီး ၃ ေစ်းေလာက္ေနမွ အထုရပ္ၾကတယ္။ တစ္ဒူဒူမည္ေနတဲ့ေမာင္းသံကို နားေထာင္ရင္း ကာလသား အပ်ဳိလူပ်ဳိတုိ႔ဟာ ေငြဖလားေတြနဲ႔ ေရကစားၾကတယ္။ သက္ႀကီးရြယ္ႀကီးေတြ ကေတာ့ ဘုရားသြားၾက၊ ေက်ာင္း တက္ၾက၊ ဥပုသ္သီလေစာင့္ၾကနဲ႔ သႀကၤန္ရက္ေတြ ကုန္မွဘဲ နားၾကေတာ့ တယ္။
ဆမ္ေတာက္အုပ္စု၀င္ေတြဟာ သႀကၤန္က်ေတာ့မယ္ရက္ကို အရွည္ ၄ ေပလုံးပတ္ ၃ ေပရွိတဲ့စည္ႀကီးကို တီးၿပီး ႀကိဳၾကတယ္။ နမ့္ခြမ္ေခ်ာင္းေဘးမွာ သူတုိ႔တစ္ေတြ စုရုံးၿပီး အရက္ကို မမူးတမူး ေသာက္ထားတဲ့ အုပ္စု၀င္တစ္ဦးက ေရွ႕ေဆာင္ၿပီး စီတန္းလွည့္လည္ၾကတယ္။ ေရွ႕ေဆာင္ဦးစီးလုပ္တဲ့လူဟာ ၀တ္ရုံနီႀကီး ကို ၀တ္ဆင္ထားၿပီး လက္ထဲမွာ သေဘၤာသီးႏွစ္လုံးဆြဲ ထားတဲ့သစ္သားရုပ္ထုႀကီးကို ကိုင္ထားတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေနာက္မွာေတာ့ လွပေအာင္ မြမ္းမံထားတဲ့စည္ေတာ္ႀကီးနဲ႔ သူတုိ႔အုပ္စုရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ဟာ ျမင္းႀကီး စီးၿပီး လုိက္ပါလာတယ္။ သူတုိ႔စီတန္းလွည့္လည္ရာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြဟာ ဒီဆမ္ေတာက္ေတာင္ေပၚသားေတြကို ေရပက္ၿပီး စီးပြားတုိးတက္ဖုိ႔၊ အသီးအႏွံေအာင္ျမင္ဖုိ႔၊ နယ္ေျမေဒသေအးေအးခ်မ္း ခ်မ္းရွိဖုိ႔ ဆုေတာင္းၾကတယ္။ နမ့္ခြမ္ေခ်ာင္းႀကီးရဲ႕နံေဘးက သဲေတြနဲ႔ျပဳလုပ္ ထားတဲ့ဖားရုပ္ႀကီးနားလည္းေရာက္ေရာ ဆမ္ ေတာက္ ဆမ္ေတာက္အုပ္စု၀င္ေတြဟာ သူတုိ႔ထုံးစံအတုိင္း ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္ၿပီး ဒီဖားရုပ္ႀကီးရဲ႕အဂၤါစပ္ထဲကို သူတုိ႔သယ္ ေဆာင္လာတဲ့သစ္သားရုပ္ထုႀကီးကို ထုိး သြင္းလုိက္ၾကတယ္။ (ေဒသခံျမန္မာမ်ားက ဒီပြဲကို မဟာရီးေတာ္ႀကီးပြဲေတာ္လုိ႔ေျပာင္ ေလွာင္ေခၚၾကတယ္)၊ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဟာ လာလမ္းအတုိင္း သူတုိ႔ရဲ႕အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ အိမ္ကို ျပန္လာခဲ့ၾကတယ္။ အခုအခါ မွာေတာ့ ဆမ္ေတာက္ဂိုဏ္း၀င္ေတြဟာ အရင္ကလုိ သစ္သားရုပ္ႀကီးတုိ႔ သေဘၤာသီးႀကီးတုိ႔ကို ၿမိဳ႕ထဲ မွာ ေလွ်ာက္ၿပီးသယ္မျပၾကေတာ့ဘဲ သဲဖားရုပ္ႀကီးေဘးမွာ သြားခ်ထားၾကတယ္။ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေလာက္က စၿပီး ဒီလုိဓေလ့အထ ေျပာင္းလုိက္တာလုိ႔သိ ရတယ္။
ဒီတစ္ပတ္ေတာ့ ဒီေလာက္နဲ႔ဘဲ နားပါရေစ...။
ဒ႑ာရီဆန္ဆန္၊ ပုံျပင္ဆန္ဆန္၊ သက္ႀကီးမ်ားထံမွ သက္ငယ္မ်ား ၾကားခဲ့ရသည့္ ၿမိဳ႕က်ဳိင္းတုံအေၾကာင္း တင္ျပပါရ ေစ...
ယခုအခါ ေမွာင္ခုိကုန္မ်ားႏွင့္အတူ နာမည္ႀကီးေနတဲ့က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕ကေလးကို ေရွးအခါက က်ီးကန္း တစ္ေကာင္ဟာ “ဘုရားကာဟမ္”ဆုိသူ မင္းတစ္ပါးကို သယ္ယူလာၿပီး ေအာင္ပူေခၚ ဂဏန္းတြင္းနား က ေဆာမ္ေတာင္ကုန္းျမင့္ေပၚမွာ ခ်ထားခဲ့ရာမွ က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕ကေလး ျဖစ္ေပၚလာတယ္လုိ႔ ေျပာစမွတ္ျ ပဳၾကတယ္။
အမွန္ေတာ့ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ “စ၀္မန္ရုိင္း”ဆုိတဲ့မင္းတစ္ပါးဟာ က်ဳိင္းဆင္၊ ခ်င္းမုိင္(ဇင္းမယ္)၊ ခ်င္းရိုင္းၿမိဳ႕မ်ားကို တည္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေျမာက္ဘက္ကို တက္လာရင္း ေနာင္တြန္ေခၚ ေရခဲေနတဲ့ကန္ႀကီး ကို ေတြ႔တာနဲ႔ က်ဳိင္းတြန္ဆုိတဲ့ၿမိဳ႕ကို တည္ခဲ့သတဲ့။ ကာလေရြ႕လ်ားလာလုိ႔ က်ဳိင္းတုံလုိ႔ေခၚလာၾကတယ္။ တရား၀င္မွတ္တမ္းမ်ားကလည္း ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၆၃၁ ခုႏွစ္မွာ အဲဒီမင္းသား မန္ဂရုိင္းေစာ္ဘြားဆက္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ယခုလက္ရွိ ေစာ္ဘြားမ်ားလည္း အဲဒီမင္းက တုိက္ရုိက္ဆင္းသက္လာတဲ့အဆက္ အႏြယ္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိထားပါတယ္။
က်ဳိင္းတုံနယ္ဟာ ရွမ္းျပည္မွာေတာ့ အႀကီးဆုံးနယ္တစ္နယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဧရိယာအက်ယ္အ၀န္း ၁၂၄၀၀ စတုရန္းမုိင္ ရွိၿပီး ေတာင္ေတြက ထူထပ္လွတယ္။ စတုရန္းမုိင္တစ္မုိင္အတြင္းမွာ လူဦးေရ ငါးဦးႏႈန္းေလာက္ဘဲ ေနထိုင္ၾကတယ္။ အက်ယ္ အ၀န္းအားျဖင့္ ဥေရာပတုိက္မွာရွိတဲ့ ဘယ္လ္ဂ်ီယန္ တုိင္းမွာေတာ့ လူဦးေရဟာ စတုရန္းတစ္မုိင္အတြင္းမွာ ၅၅၀ ႏႈန္းေနၾကတာမုိ႔ အဆ ၁၀၀ နီးပါးေလာက္ ကြာေနတယ္။
က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕ဟာ တရုတ္ျပည္၊ ယိုးဒယားျပည္၊ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားျပည္တုိ႔နဲ႔နီးစပ္ေနတာမို႔ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါအရာ ေရာက္တဲ့ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ ျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ေရွးတုန္းက ကုန္သည္ေတြဟာ ေတာင္ျမင့္ႀကီးေတြ ကာရံထားတဲ့ျပည္မဘက္ကုိ ကုန္ သြယ္မည့္အခါ သြားေရး၊ လာေရးလြယ္ကူတဲ့ယုိးဒယားလြင္ျပင္ဘက္ကို ကုန္ေရာင္းကုန္၀ယ္ အမ်ားဆုံးသြားၾကတယ္။ က်ဳိင္း တုံေတာင္ၾကားတစ္ေလွ်ာက္ ေနထုိင္ၾကတဲ့တုိင္းရင္း သားမ်ားကေတာ့ ဂုံရွမ္းမ်ား ျဖစ္ၿပီး ပတ္၀န္းက်င္ေတာင္တန္းမ်ားေပၚမွာေတာ့ ဆမ္ေတာက္၊ ေကာ္၊ လားဟူ၊ ပေလာင္နဲ႔ကခ်င္တုိင္းရင္းသားမ်ား ေနထုိင္ၾကတယ္။ ဂုံရွမ္းဆုိတဲ့အမည္ကေတာ့ က်ဳိင္းတုံေတာင္ ၾကားမွာ ေတာင္ဘက္ကေန ေျမာက္ဘက္ကို ေျပာင္းျပန္စီးေနတဲ့ဂုံေခ်ာင္းကို အမွီျပဳၿပီး ေခၚထားျခင္းျဖစ္ တယ္။ ရွမ္းဘာသာအားျဖင့္ “ခင့္”ဆုိတာ ျဖစ္ရုိးျဖစ္စဥ္မဟုတ္ဘဲ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတဲ့အရာကို ေခၚေလ့ရွိ တယ္။ ခင့္ေခ်ာင္းဟာ အျခား ေခ်ာင္းေတြ ေျမာင္းေတြလုိ ေျမာက္မွေတာင္သို႔ မစီးဘဲ ေျပာင္းျပန္စီးေန တာမုိ႔လုိ႔ ဂုံေခ်ာင္းလုိ႔အမည္တြင္လာျခင္းျဖစ္တယ္။
မစၥတာအီးလုိင္းယပ္(စ္) စုေဆာင္းေရးသားထားတဲ့ရွမ္းဒ႑ာရီမ်ားအရေတာ့ ဂုံရွမ္းဆုိတာ ရွမ္းျပည္ ရဲ႕ေျမလတ္ေဒသ ျဖစ္တဲ့ ေအာင္ပန္း၊ ေပြးလွ၊ ပင္းဒယတုိ႔ဘက္မွာ ေသာင္းက်န္းေနတဲ့ဂုမ ၻာန္ရကၡဘီ လူးေတြကုိ ဘုရင္ရဲ႕အမိန္႔အရ သံလြင္ျမစ္အ ေရွ႕ဘက္အထိ ေမာင္းထုတ္ရာကေန ေဒသခံျမန္မာတုိင္း ရင္းသားေတြက ဂုဏ္ရွမ္းဟူ၍ ဂုမ ၻာန္ရကၡစကားလုံးရဲ႕အဖ်ားကိုဆြတ္ ၿပီးေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကတယ္။
အလ်ဥ္းသင့္တုန္း “ရွမ္း”ဆုိတဲ့နာမည္ ျဖစ္ေပၚလာပုံကို ရွင္းျပပါရေစ...
ရွမ္းဆုိတဲ့စကားဟာ တရုတ္ဘာသာအရ ေတာင္လုိ႔အဓိပၸါယ္ေပါက္ပါတယ္။ ေတာင္ေပၚမွာေနၾကတဲ့ လူမ်ဳိး စုေလးေတြကို စုေပါင္းၿပီး “ရွမ္း”လုိ႔ေခၚတယ္လုိ႔လဲ ေျပာၾကတယ္။ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြကေတာ့ သူတုိ႔ ဘာသာသူတုိ႔ “တုိင္း”လုိ႔ေခၚၾကတယ္။ ဂုံရွမ္းတုိ႔ရဲ႕စကားနဲ႔အေရးအသားေတြဟာ အင္ဒုိခ်ဳိင္းနားတုိ႔၊ ေလာ တုိ႔၊ ကေမၺားဒီးယားတုိ႔၊ ယုိးဒယားေျမာက္ပုိင္းတုိ႔မွာ ျပန္ႀကဲေနၾကတဲ့ရွမ္းေတြနဲ႔လဲ သြားတူေနျပန္ပါတယ္။ အဓိက ကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာပါဘဲ။ ယြန္းရွမ္းဗုဒၶဘာသာဆုိေပမဲ့ ျပည္မက သုဓမၼာ ဂုိဏ္းနဲ႔တူေနပါတယ္။
က်ဳိင္းတုံၿမိဳ႕ရဲ႕ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မွာေတာ့ ေစာ္ဘြားစ၀္မဟာခနန္းနဲ႔အျခားေစာ္ဘြား(၄)ဦးရဲ႕အုတ္ဂူမ်ားကို ယခုတုိင္ ေတြ႔ ႏုိင္ပါေသးတယ္။ ယိုးဒယားက က်ဳိင္းတုံကို စစ္ႏုိင္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ေစာ္ဘြား စ၀္မဟာ ခနန္းေရာ သူ႔ရဲ႕ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္ေတြ ကိုပါ ခ်င္းမုိင္ကို ေခၚသြားခဲ့တယ္။ စ၀္မဟာခနန္းက ထြက္ေျပး လာၿပီး က်ဳိ္င္းတုံေစာ္ဘြားဆက္ ျပန္လည္တည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ စ၀္မဟာခနန္း ကြယ္လြန္ၿပီးတဲ့ေနာက္ သားေတာ္ႀကီးစ၀္ေကာန္တုိင္းက ေစာ္ဘြားအရိုက္အရာကို ဆက္ခံခဲ့တယ္။ ေစာ္ဘြား စ၀္ေကာန္တုိင္း လက္ထက္မွာ ဆာေဂ်ာ့စေကာ့အပါအ၀င္ ၿဗိတိသွ်အရာရွိ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ က်ဳိင္းတုံကို ေရာက္လာခဲ့ တယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ တရုတ္ျပည္နဲ႔ကုန္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းရွာဖုိ႔ဘဲ ျဖစ္ တယ္။ စ၀္ေကာန္တုိင္းဟာ မ်က္မျမင္တစ္ဦးျဖစ္သူမုိ႔ သူရဲ႕မ်က္စိကို ျပန္ျမင္လာေအာင္ ကုသေပးႏုိင္ရင္ သူရဲ႕နယ္တ၀ကို ေပးမယ္လုိ႔ ၿဗိတိသွ်အရာရွိေတြ ကို ေျပာခဲ့ေသးတယ္။
လင္းပင္မင္းသား ထၾကြမႈမွာလည္း စ၀္ေကာန္တုိင္းဟာ အေနာက္ပိုင္းက ႀကိဳးကုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔လဲ မွတ္တမ္းမ်ားက ဆုိ ခဲ့တယ္။ စ၀္ေကာန္တုိင္း လြန္ၿပီးတဲ့ေနာက္ သားေတာ္စ၀္ကြန္ေက်ာက္အင္တလုိင္း ဟာ ေစာ္ဘြားရုိက္ရာကို ဆက္ခံၿပီး (၃၉) ႏွစ္တုိင္တုိင္ အုပ္စုိးခဲ့တယ္။ ေစာ္ဘြားစ၀္ကြန္ေက်ာက္အင္တ လုိင္းဟာ ၿဗိတိသွ်အုပ္စုိးမႈ ခံယူေၾကာင္းကို ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္ မ်ားထံ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့တယ္။ အိႏၵိယ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္က သူ႔ကို C.I.E., K.S.M ဘြဲ႔တံဆိပ္မ်ားႏွင့္ေသနတ္(၉)ခ်က္အေလးျပဳခံ ေစာ္ဘြားရာထူးကို ခန္႔အပ္လႊာမ်ားကုိ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့တယ္။ ေစာ္ဘြားစ၀္ကြန္ေက်ာက္အင္တလုိင္းဟာ ၁၉၀၁ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပတဲ့ သတၱမေျမာက္ ဇဒြတ္ဘုရင္ရဲ႕ဘိသိက္ခံပြဲႏွင့္၁၉၁၁ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပတဲ့ပဥၥမေျမာက္ေဂ်ာ့ဘုရင္ရဲ႕ဘိသိက္ခံ ပြဲမ်ားကို တက္ ေရာက္ခဲ့ေသးတယ္။ (စာေရးသူဟာ စ၀္ခြန္ေက်ာက္အင္တလုိင္း၏ စတုတၳသား ျဖစ္ပါ တယ္။)
က်ဳိင္းတုံေစာ္ဘြားေတြအေၾကာင္း ေဖၚျပၿပီးတဲ့ေနာက္ အျခားေဒသမ်ားနဲ႔မတူ တစ္မူထူးျခားတဲ့က်ဳိင္းတုံ သႀကၤန္အေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ေရးျပလုိပါတယ္။ ျမန္မာသႀကၤန္ေရကစားတဲ့ဓေလ့မ်ားကို ဟိႏၵဴ ယဥ္ေက်းမႈကေန ဆက္ႏႊယ္လာတယ္ လုိ႔ေျပာၾကေပမယ့္ က်ဳိင္းတုံမွာ က်င္းပတဲ့သႀကၤန္ကိုေတာ့ ဘယ္က ဆက္ႏႊယ္လာတယ္ဆုိတာ ေျပာဖုိ႔ခက္ေနျပန္တယ္။ သႀကၤန္ေရာက္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ဘဲ က်ဳိင္းတုံသူ က်ဳိင္းတုံသားေတြဟာ ႏွစ္ဦးကို ႀကိဳရေတာ့မွာမုိ႔ ေပ်ာ္ေနၾကတယ္။ သႀကၤန္ရက္ မတုိင္မီ ၂ ေစ်း၊ ၃ ေစ်း (တစ္ေစ်းကို ငါးရက္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္)ကတည္းက ေမာင္းႀကီးကို တစ္ဒူဒူထုေပးပါတယ္။ ဒီ ေမာင္းႀကီးကို သႀကၤန္က်ၿပီး ၃ ေစ်းေလာက္ေနမွ အထုရပ္ၾကတယ္။ တစ္ဒူဒူမည္ေနတဲ့ေမာင္းသံကို နားေထာင္ရင္း ကာလသား အပ်ဳိလူပ်ဳိတုိ႔ဟာ ေငြဖလားေတြနဲ႔ ေရကစားၾကတယ္။ သက္ႀကီးရြယ္ႀကီးေတြ ကေတာ့ ဘုရားသြားၾက၊ ေက်ာင္း တက္ၾက၊ ဥပုသ္သီလေစာင့္ၾကနဲ႔ သႀကၤန္ရက္ေတြ ကုန္မွဘဲ နားၾကေတာ့ တယ္။
ဆမ္ေတာက္အုပ္စု၀င္ေတြဟာ သႀကၤန္က်ေတာ့မယ္ရက္ကို အရွည္ ၄ ေပလုံးပတ္ ၃ ေပရွိတဲ့စည္ႀကီးကို တီးၿပီး ႀကိဳၾကတယ္။ နမ့္ခြမ္ေခ်ာင္းေဘးမွာ သူတုိ႔တစ္ေတြ စုရုံးၿပီး အရက္ကို မမူးတမူး ေသာက္ထားတဲ့ အုပ္စု၀င္တစ္ဦးက ေရွ႕ေဆာင္ၿပီး စီတန္းလွည့္လည္ၾကတယ္။ ေရွ႕ေဆာင္ဦးစီးလုပ္တဲ့လူဟာ ၀တ္ရုံနီႀကီး ကို ၀တ္ဆင္ထားၿပီး လက္ထဲမွာ သေဘၤာသီးႏွစ္လုံးဆြဲ ထားတဲ့သစ္သားရုပ္ထုႀကီးကို ကိုင္ထားတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေနာက္မွာေတာ့ လွပေအာင္ မြမ္းမံထားတဲ့စည္ေတာ္ႀကီးနဲ႔ သူတုိ႔အုပ္စုရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ဟာ ျမင္းႀကီး စီးၿပီး လုိက္ပါလာတယ္။ သူတုိ႔စီတန္းလွည့္လည္ရာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားေတြဟာ ဒီဆမ္ေတာက္ေတာင္ေပၚသားေတြကို ေရပက္ၿပီး စီးပြားတုိးတက္ဖုိ႔၊ အသီးအႏွံေအာင္ျမင္ဖုိ႔၊ နယ္ေျမေဒသေအးေအးခ်မ္း ခ်မ္းရွိဖုိ႔ ဆုေတာင္းၾကတယ္။ နမ့္ခြမ္ေခ်ာင္းႀကီးရဲ႕နံေဘးက သဲေတြနဲ႔ျပဳလုပ္ ထားတဲ့ဖားရုပ္ႀကီးနားလည္းေရာက္ေရာ ဆမ္ ေတာက္ ဆမ္ေတာက္အုပ္စု၀င္ေတြဟာ သူတုိ႔ထုံးစံအတုိင္း ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္ၿပီး ဒီဖားရုပ္ႀကီးရဲ႕အဂၤါစပ္ထဲကို သူတုိ႔သယ္ ေဆာင္လာတဲ့သစ္သားရုပ္ထုႀကီးကို ထုိး သြင္းလုိက္ၾကတယ္။ (ေဒသခံျမန္မာမ်ားက ဒီပြဲကို မဟာရီးေတာ္ႀကီးပြဲေတာ္လုိ႔ေျပာင္ ေလွာင္ေခၚၾကတယ္)၊ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဟာ လာလမ္းအတုိင္း သူတုိ႔ရဲ႕အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ အိမ္ကို ျပန္လာခဲ့ၾကတယ္။ အခုအခါ မွာေတာ့ ဆမ္ေတာက္ဂိုဏ္း၀င္ေတြဟာ အရင္ကလုိ သစ္သားရုပ္ႀကီးတုိ႔ သေဘၤာသီးႀကီးတုိ႔ကို ၿမိဳ႕ထဲ မွာ ေလွ်ာက္ၿပီးသယ္မျပၾကေတာ့ဘဲ သဲဖားရုပ္ႀကီးေဘးမွာ သြားခ်ထားၾကတယ္။ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ေလာက္က စၿပီး ဒီလုိဓေလ့အထ ေျပာင္းလုိက္တာလုိ႔သိ ရတယ္။
ဒီတစ္ပတ္ေတာ့ ဒီေလာက္နဲ႔ဘဲ နားပါရေစ...။
စ၀္ခြန္မိုင္း(အၿငိမ္းစားလမ္းအေရးပိုင္)
မွတ္ခ်က္။ ။၁၉၇၇-ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ စာဆုိေတာ္ေန႔အထိမ္းအမွတ္ထုတ္ သံလြင္ဦးမဂၢဇင္း စာမ်က္ႏွာ(၂၉ မွ ၃၁ထိ)၌ လာရွိေသာ ေဆာင္းပါးကို ျပန္၍ စာစီရုိက္ထားပါသည္။
အႏွစ္ငါးဆယ္ဆီကရွမ္းျပည္(ဒုတိယပိုင္း)ကို ဖတ္လုိလွ်င္...http://shanyomaelibrary.blogspot.com/2013/09/blog-post_13.html
No comments:
Post a Comment